Sistem Esnekliğinde Elektrik Piyasalarının Rolü: Almanya Enerji Dönüşümünden Örnekler
Mart 2020
Elektrik sisteminin güvenli olarak işleyişinin ötesinde, dayanıklılık olarak adlandırılan olağanüstü koşullarda da işletimle ilgili becerilerini sürdürmeleri beklenmektedir. Herhangi bir elektrik sisteminin dayanıklılığı çeşitli sistem desteklerinin beraberinde getirdiği esneklikle artar. Elektrik sistemine esneklik sağlayacak daha esnek kömür santralleri ya da enerji depolama gibi teknoloji bazlı seçeneklerin yanında, regülasyon ve piyasa temelli kaynaklar da mevcuttur. Bu raporda, elektrik piyasasının güneş ve rüzgâr entegrasyonu için oynayabileceği kilit rolü gösterebilmek adına, Almanya’da 2015 yılında gerçekleşen güneş tutulması esnasında yaşananlar vaka analizi yoluyla anlatılmaktadır. Bu raporun hazırlanmasında, Agora Energiewende’nin “A word on flexibility, The German Energiewende in practice: how the electricity market manages flexibility challenges when the shares of wind and PV are high” raporu referans olarak kullanılmıştır.
Isıtma Sektöründe Yenilenebilir Enerjinin Rolü
Ocak 2020
İngiliz Financial Times gazetesinde geçen sene yayınlanan bir haberde, Türkiye’den Ordu Yardımlaşma Kuruluşunun (OYAK) bir iştiraki olan Ataer Holding’in British Steel’i almaya çalıştığı ve nihai olarak da buradaki çelik işlemlerini kömür yerine hidrojen ile çalıştıracağı yazıyordu. İngiltere’deki tarihi bir çelik şirketini alarak onun hidrojen gibi karbonsuz bir kaynak ile çelik üretmesini planlamanın kamusal yapıdaki bir Türk şirketi tarafından önerilmesi muhtemelen 2019 yılındaki en ilginç haberlerden biriydi.
Türkiye bölgesindeki en büyük çelik üreticilerinden biridir. Aynı zamanda da en büyük ihracatını Avrupa pazarlarına yapmaktadır. Birçok şirket Türkiye içindeki üretimini de hedef pazarlarına göre şekillendirmekte, sürdürülebilirlik göstergelerine önem vermekte ve ihracat pazarlarındaki müşteri taleplerine göre iç piyasa stratejilerini de uyumlu hale getirmektedir. Yukarıda yer alan haberde, en çok dikkat çeken cümlelerden biri de Avrupa Birlilği (AB) iklim değişikliği komiserinin önerdiği “sınırda vergi eklenmesi – border adjustment tax-” olmuştur. Kısaca daha yüksek karbon ile üretilen mal ve hizmetlerin AB sınırlarında daha fazla vergiye maruz kalması anlamına da gelmektedir.
Türkiye Enerji Dönüşümünü Hızlandırmak için 2020 Yılı Sonrası Düzenleyici Politika Mekanizması Seçenekleri: Şebeke Ölçeğinde Rüzgar ve Güneş Enerjisi Kapasite Kurulumları
Ocak 2020
Bu çalışma kapsamında 2020 sonrası için şebeke ölçeğinde onshore rüzgâr ve güneş kapasite kurulumlarını desteklemek için olan farklı düzenleyici politika mekanizması seçeneklerinin üretici ve tüketici etkileri analiz edilmiş ve karşılaştırılmıştır. Analizde potansiyel çevre, ekonomi ve toplum etkileri de incelenmiştir. Çalışma, 2020-2030 dönemi için muhtemel güneş ve rüzgâr kapasite kurulumu senaryolarına göre gerçekleştirilmiştir, dünyadaki düzenleyici politika mekanizması uygulamaları incelenmiştir…
Türkiye Ulaştırma Sektörünün Dönüşümü: Elektrikli Araçların Türkiye Dağıtım Şebekesine Etkileri
Aralık 2019
Elektrikli araç satışları, son yıllardaki farklı tipte elektrikli araç ve şarj altyapısını destekleyen politikalar sayesinde küresel seviyede hızla artmaktadır. 2018 yılının sonunda, küresel araç stokundaki toplam elektrikli araç sayısı 5 milyonu aşmıştır. Yaklaşık aynı sayıda şarj noktası da elektrikli araçların elektrik talebini sağlamak için hizmet vermektedir. Öngörüler, dünya çapındaki toplam elektrikli araç sayısının 2030 yılı itibariyle 120 ila 250 milyon arasında bir seviyeye yükselebileceğini göstermektedir.
“Enerji Sektöründe Teşvik, Destek ve Sübvansiyonların Etkisi” Sunum ve Panel Özet Raporu
Aralık 2019
Türkiye Enerji Dönüşümünde İnovasyon ve Patent Eğilimleri
Aralık 2019
Enerji arzında yenilenebilir enerji kaynaklarının payının artırılmasını, enerji talebinde ise verimliliği önceliklendiren adımların hızlı ve etkin şekilde atılabilmesi düzenleyici/yönlendirici politika çerçevesinin, yeni enerji teknolojilerini de destekleyecek şekilde tasarlanması önem taşımaktadır. Bu çalışma, yeni teknolojilerin gelişimini patent verileri ve dış ticaret akımları yoluyla izleyerek bir teknoloji haritası sunmakta ve Türkiye’nin küresel seviyede pozisyonunu değerlendirmektedir. Böylelikle, Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarının payının artırılmasına ve mevcut kaynakların verimli kullanılmasına yönelik politikasını, teknoloji geliştirme boyutuyla da destekleyecek bir yaklaşıma katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Ortak Patent Sınıflandırması (Cooperative Patent Classification, CPC) kullanılarak patentler arası ilişkilerin ve 10 yıllık (2009-2018) eğilimlerin incelendiği çalışmada, yenilenebilir enerji teknolojileri arasında en hızlı gelişim kaydeden kara tipi rüzgâr ve güneş FV teknolojileri, enerji depolama teknolojileri ve elektriğin verimli üretilmesi, iletilmesi ve dağıtılmasını destekleyen teknolojiler ele alınmıştır.
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) ve SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi “Innovation Day” Etkinliği Özet Raporu
Kasım 2019
Enerji ve Ulaştırma Sektörleri Dönüşümünde Batarya Teknolojilerinin Rolü: Eğilimler, Fırsatlar ve Yenilikçi Uygulamalar
Kasım 2019
Yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimi içindeki payının artması, elektrik şebekesinin sağlıklı çalışabilmesine katkı sağlayan enerji depolama teknolojilerinin gelişmesinde öncü olmuştur. Küresel ölçekte elektrikli araçların kullanımının yaygınlaşması, batarya teknolojilerindeki değişim ve gelişime yön verecek bir başka önemli etken olacaktır. Batarya enerji depolama, son tüketiciler de dahil olmak üzere tüm enerji sistemine sağladığı faydalar dikkate alındığında, önümüzdeki yıllarda enerji dönüşümünün merkezinde olacaktır. Bu raporda, lityum-iyon, kurşun-asit, akışkan ve yüksek sıcaklı olmak üzere dört farklı elektrokimyasal batarya teknolojisi; Mevcut teknoloji, Piyasa durumu, Maliyet ve Yatırımlar, Bariyerler, Yenilikçilik için fırsatlar odağında beş bölümde analiz edilmiştir.
Türkiye’de Enerji Dönüşümünün Finansmanı
Ekim 2019
Türkiye’de düşük karbonlu, verimli ve maliyet etkin bir enerji dönüşümü için uygun finansman yapısının sağlanması kritik önem taşımaktadır. Özellikle 2019 yılıyla birlikte Türkiye enerji finansmanında hem talep hem arz tarafında bir dönüm noktasına gelmiştir. “Türkiye’de Enerji Dönüşümünün Finansmanı” raporu kapsamında enerji dönüşümünün finansmanında küresel eğilimler fırsatlar, zorluklar ve başarılı örnekler ortaya konmuş ve Türkiye’nin 2002-2018 dönemi finansman manzarası detaylı olarak analiz edilmiştir. Raporun sonunda Türkiye’de enerji dönüşümünün finansmanını desteklemek üzere kamu, finansal kuruluşlar, enerji şirketleri ve teknoloji şirketlerini içeren paydaşlara yönelik eylem alanları önerilmiştir.
Enhancing Turkey’s policy framework for energy efficiency of buildings, and recommendations for the way forward based on international experiences
Haziran 2019
ICCI 2019 SHURA Özel Oturumu Özet Raporu: Türkiye’de Enerji Dönüşümünün Finansmanı
Mayıs 2019
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi ICCI 2019 25. Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı çerçevesinde 29 Mayıs 2019’da düzenlediği Enerjide Dönüşüm Özel Oturumunda, Türkiye’de enerji dönüşümünün finansmanı konusunu ele aldı…
Türkiye Enerji Sektöründe Fiyatlandırma ve Piyasa Dışı Fon Akışları
Mayıs 2019
Ülkelerin enerji fiyatlandırma stratejilerinin, enerji dönüşümünü hızlandırmayı hedefleyen strateji ve politikaların başarısını etkilediği görülmektedir. Bu sebeple yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği teknolojilerinin kullanımını hızlandırmayı amaçlayan enerji dönüşümü politikalarının tasarımı ve etkinliklerinin sağlanabilmesi için sübvansiyon ve destek uygulamalarının kapsamının anlaşılması büyük önem taşımaktadır. Bugüne değin Türkiye’de enerji fiyatlandırma konusunda farklı veri ve bilgileri tek bir araştırmada değerlendiren bir çalışma yapılmamıştır. SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi, böyle bir çalışmanın boşluğunu kapatmaya dönük bir ilk adım olması amacıyla, kamuya açık veri ve bilgilere dayanarak bu çalışmayı hazırlamıştır. Bu analiz, Türkiye enerji piyasalarındaki sübvansiyonlar, destekler, teşvikler, vergi muafiyetleri, özel enerji vergileri ve diğer başlıca destek mekanizmalarından kaynaklanan “piyasa dışı fon akışlarının” büyüklüğü hakkında genel bir değerlendirme ortaya koymaktadır.
Sistem esnekliğini artırmak için gereken seçeneklerin maliyet ve faydaları
Nisan 2019
2018 sonu itibarıyla Türkiye’de kurulu bulunan, toplamda 5 gigavattan (GW) fazla fotovoltaik (PV) ve yaklaşık 7 GW kara üstü (onshore) rüzgâr enerjisi kapasitesi ülkenin toplam kurulu elektrik üretim kapasitesinin yaklaşık %14’ünü oluşturmaktadır. Güneş ve kara üstü rüzgâr türbinlerinin toplam elektrik üretimi 2018 yılında Türkiye’nin toplam yıllık elektrik talebinin %10’undan biraz azını karşılamıştır. SHURA’nın şebeke çalışmasına göre planlanan rüzgâr ve güneş enerjisi kapasitesinin 2026’ya kadar üç katına, yani 60 GW’a çıkarılması mümkün.
Yenilenebilir enerjide katma değerli üretime geçişte Ar-Ge ve inovasyon
Nisan 2019
2018 yılında 12 aylık dış ticaret açığı 45 milyar ABD dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu miktarın %75’i enerji ithalatıyla ilgiliydi. Dış ticaret açığı konusunda üzerinde az konuşulan ama önemli konulardan biri enerji ekipmanları dış ticareti. Küresel ticaretin %5’i ekipmanlarla ilgili olarak gerçekleşiyor. 2017 yılında Türkiye’de güneş enerjisi ekipmanlarında 2 milyar ABD doları seviyesinde net ithalat gerçekleşti. Rüzgâr enerjisi ekipmanlarında ise dış ticaret fazlası …
Sürdürülebilirlik için özel sektörün enerji verimliliği iş modelleri
Mart 2019
Enerji dönüşümünün, enerjinin başlıca üreticisi ve tüketicisi konumunda olan özel sektör açısından hayati bir önemi var. Tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de özel sektör üretim, dağıtım, ticaret, tüketim ve finansman aşamalarında enerji değer zincirinin her noktasında belirleyici konumda bulunuyor. Örneğin, yenilenebilir enerji maliyetlerinde bugüne dek yaşanan olumlu gelişme esas olarak özel sektör öncülüğünde gerçekleşti. Bu gelişimin sürdürülmesi elbette dönüşüm açısından kritik önem taşıyor. Ancak, enerji dönüşümünün tüm unsurlarıyla hayata geçebilmesi için özel sektörün aktif olduğu tüm alanların…
Türkiye’de enerji dönüșümü ve özel sektörün rolü: Dönüșümün enerjisini özel sektör ateșliyor!
Mart 2019
Enerji dönüşümü kapsamında özel sektörün rolünü değerlendirebilmek amacıyla SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi olarak, Sabancı Üniversitesi bünyesinde çalışan Carbon Disclosure Project (CDP) Türkiye’nin katkılarıyla bu kısa çalışmayı hazırladık. Çalışmada özel sektörün geleneksel enerji sistemindeki rollerini ve sistem dönüştükçe değişip yenilenecek rollerini inceledik. Bu rolleri incelerken…
Türkiye’nin enerji dönüșümünde kısa vadeli yatırımları hızlandırmak için uzun vadeli çözümler
Şubat 2019
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi’nin “Türkiye’de Enerji Dönüşümü: Yatırımlar ve Fırsatlar” etkinlik serisinin ikincisi olarak ve BloombergNEF ile işbirliği içerisinde 13 Şubat 2019 tarihinde İstanbul’da düzenlenen “Türkiye’nin enerji dönüşümünde kısa vadeli yatırımları hızlandırmak için uzun vadeli çözümler” etkinliğinde, Türkiye’de enerji dönüşümünün güncel ve uzun vadeli görünümü…
Enerji dönüșümünü destekleyen düzenleyici çerçevenin güçlendirilmesi için YEKA ihalelerini daha etkin kılan fırsatlar
Ocak 2019
Küresel enerji sektörü, maliyetleri hızla düşmeye devam eden yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği sayesinde hızla dönüşmeye devam etmektedir. Türkiye de bu dönüşüm trendine son yıllarda yaptığı yatırımlar ve uygulamaya başladığı enerji politikaları ile katılmıştır. Türkiye’nin enerji stratejileri…
Düşük karbonlu ve dirençli bir geleceğe yatırım yapmak: Türkiye için fırsatlar
Ocak 2019
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi’nin “Türkiye’de Enerji Dönüşümü: Yatırımlar ve Fırsatlar” etkinlik serisinin ilki olarak ve OECD ile işbirliği içerisinde 22 Ocak 2019 tarihinde İstanbul’da düzenlenen “Düşük karbonlu ve dirençli bir geleceğe yatırım yapmak: Türkiye için fırsatlar” etkinliğinde, ekonomik büyüme ve iklim gündeminin; Türkiye’de topluma…
Rüzgâr ve Güneş Türkiye’de Enerji Dönüşümünü Nasıl Hızlandırabilir: Küresel Örnekler
Aralık 2018
Türkiye enerji dönüşümünde ilerleme kaydederken, ulusal politika hedeflerini yerine getirme konusunda süreci hızlandırmak amacıyla diğer ülkelerin deneyimlerinden faydalanabilir…
Rüzgâr ve Güneş Enerjisi Yatırımlarının Sistem Odaklı Yerleştirilmesi
Ekim 2018
SHURA’nın ilk çalışması olan “Türkiye’nin Enerji Sisteminde Yenilenebilir Kaynakların Artan Payı” raporunun ardından gerçekleştirdiği SHURA Danışma Konseyi ve Paydaş Danışma Toplantıları sonucunda ortaya çıkan en önemli sorulardan birine cevap veren “Rüzgâr ve Güneş Enerjisi Yatırımlarının Sistem Odaklı Yerleştirilmesi” raporu tamamlandı.
Global Industrial Carbon Dioxide Emissions Mitigation: Investigation of the Role Of Renewable Energy and Other Technologies Until 2060
Haziran 2018
Türkiye’nin Enerji Sisteminde Yenilenebilir Kaynakların Artan Payı: İletimde Genişleme ve Esneklik Seçenekleri
Mayıs 2018
Önümüzdeki yıllarda, Türkiye enerji sisteminde başta rüzgâr ve güneş olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarının hızla artacağı öngörülüyor…